Droga Mistrzów Kodowania

Przez ostatnie trzy miesiące uczestniczyłem w pilotażowej edycji Mistrzów Kodowania. W ubiegły poniedziałek, w Centrum Nauki Kopernik, odbyło się uroczyste podsumowanie programu. Udział w przedsięwzięciu w naturalny sposób uruchomił szereg refleksji dotyczących edukacji. Podzielę się nimi wierząc, że mogą być one wartościowe dla osób związanych ze szkolną rzeczywistością.

Co to za program ?

Program Mistrzowie Kodowania to inicjatywa skierowana do szkół podstawowych. W jej ramach uczniowie uczą się podstaw programowania. W czasie ośmiu półtoragodzinnych modułów zgłębiają kolejne tajemnice tworzenia skryptów. Wszystko odbywa się z wykorzystaniem Scratcha, który jest bezpłatną platformą dostępną pod adresem: scratch.mit.edu.

Start

Jak każdy program – Mistrzowie rozpoczęli się od rekrutacji. W pilotażu znalazły się 34 szkoły. Każde województwo oraz miasto stołeczne było reprezentowane przez dwie placówki. Udział zaproponowano szkołom, które w swoich działaniach miały doświadczenie w projektach edukacyjnych. Już w takim podejściu dostrzegam dobrą praktykę, którą chciałbym implementować w inne rejony systemu oświaty. Nowa inicjatywa potrzebuje dobrego startu, „szybkich sukcesów”, których rolą jest nadanie impetu kolejnym działaniom. Dzięki zaangażowaniu szkół, które z własnej woli, bazując na swoim doświadczeniu podjęły się prowadzenia zajęć Scratcha, wygenerowano pozytywny potencjał startowy.

Nauczyciele

Ten punkt wyjścia nie wziął się jednak z próżni. Stali za nim nauczyciele, w większości nie mający uprawnień do nauczania zajęć komputerowych, czy informatyki. Wszystkich, dwóch z każdej szkoły, zaproszono na trzydniowe szkolenie. Przedstawiono ideę programu oraz przeprowadzono trening Scratcha.
W czasie pobytu w Warszawie mogliśmy przejść przez wszystkie moduły zajęć, które później realizowaliśmy z dziećmi. Otrzymaliśmy zestaw scenariuszy, które miały być dla nas kierunkowskazem i wsparciem w czasie realizacji programu w szkołach. Koszty pobytu i szkolenia zostały pokryte przez organizatorów. Jednak nie to było najważniejsze. Przecież w różnego rodzaju programach unijnych mamy do czynienia z podobną praktyką. Ważne było to, że na każdym kroku podkreślano naszą podmiotową rolę. Od początku okazano nam zaufanie i wiarę w to, że sprostamy oczekiwaniom. Poprzez to jak zostaliśmy potraktowani doszło do wielu wpłat na nasze wewnętrzne konta.
Raport Unii Europejskiej (Survey of Schools: ICT in Education) mówi o tym, że nauczyciele którzy mają zaufanie do swoich e-kompetencji i pozytywne nastawienie do nowych technologii, są o wiele bardziej wydajni niż nauczyciele mający niskie kompetencje i negatywne nastawienie. Nawet wtedy kiedy ci pierwsi mają do dyspozycji uboższą infrastrukturę. To co wydarzyło się w czasie szkolenia świetnie wpisało się w tę perspektywę.

Nowa jakość

W czasie realizacji programu mogliśmy liczyć na profesjonalnie zaprojektowane wsparcie. Do dyspozycji był dyżur ekspertów, platforma na której mogliśmy się komunikować i dzielić doświadczeniami. Nasze działania były monitorowane, ale robiono to w taktowy, przyjazny i wspierający sposób. Poza koniecznymi regułami dotyczącymi kolejności, ilości oraz czasu realizacji modułów pozostawiono nam przestrzeń na autorskie pomysły. W zależności od specyfiki szkolnych społeczności, które przecież są bardzo różnorodne, mogliśmy wykorzystywać nasze zasoby, aby rozwijać i poszerzać ofertę programu. Zawsze spotykało się to ze wsparciem i udostępnianiem naszych działań na zewnątrz.
Połączenie czynników takich jak dobrowolność, szacunek, zaufanie, profesjonalne wsparcie dało szansę na wygenerowanie nowej jakości w przestrzeni szkoły.
Okazało się, że atrakcyjność Scratcha, w powiązaniu z przygotowanymi i wspieranymi nauczycielami, dała szansę na nową jakość w relacjach nauczyciel – uczeń. W środku rzeczywistości szkolnej miały miejsce sytuacje, które często pozytywnie zaskakiwały uczestników programu. Moim zdaniem siła Scratcha i Mistrzów Kodowania związana była z tworzeniem nowych szkolnych rytuałów. To duży sukces, który nie zawsze udaje się osiągnąć, nawet przy dużych środkach finansowych. Widzę w tym wartość, którą należy wspierać i rozwijać.
Okazało się, że uczniowie kochają szkołę. W mojej placówce realizowaliśmy zajęcia w soboty o dziewiątej rano i nie mieliśmy problemów z frekwencją. To pokazuje, że naturalna potrzeba rozwoju i uczenia się jest cały czas obecna. Nie odeszła z erą Gutenberga, ale ma się całkiem dobrze. Trzeba tylko zadbać o warunki, aby mogła się urzeczywistnić.

Synergia

Zastanawiając się nad tym, z jakiego powodu pilotażowa edycja Mistrzów Kodowania zakończyła się sukcesem nie sposób pominąć tematu współpracy. Wśród organizatorów i realizatorów programu mamy przedstawicieli instytucji państwowych, biznesu, organizacji pozarządowych, szkół. Koordynowanie i budowanie wzajemnych relacji, ukierunkowanych na jasno określony cel, dało szansę przebicia się przez utarte schematy szkolnej codzienności. Wielowątkowość działań, sięganie do różnych kompetencji i sił sprawczych w efektywny sposób wspierało realizację kolejnych etapów programu.
W dzisiejszym świecie różnorodność koalicji wzmacnia i determinuje głębszą i trwalszą zmianę. Ograniczenie się do pojedynczego obszaru, samotnego działania niesie większe prawdopodobieństwo niepowodzenia, niż wspólnie zaplanowane i prowadzone działanie.
W Mistrzach Kodowania możemy dostrzec siłę synergii. Począwszy od współpracujących uczniów, rodziców, trenerów, koordynatorów, przedstawicieli instytucji.
Chciałbym, aby nad doświadczeniami programu pochyliły się osoby wprowadzające i realizujące zmiany w edukacji. Nie chcę tutaj wymieniać konkretnych adresatów, bo też nie temu służy moja refleksja. Bardziej skłaniam do tego, żeby dostrzec, że pozytywne procesy i zmiany w szkole są możliwe. Wymagają jednak pracy na wielu poziomach, łączącej różne interesy i perspektywy.

Dziękuję

Bardzo dziękuję firmie Samsung za to, że postanowiła wspierać i realizować program właśnie w taki sposób. Z olbrzymim taktem odnośnie obecności własnej marki i profesjonalizmem.
Dziękuję partnerom Mistrzów Kodowania: Centrum Edukacji Obywatelskiej, Ośrodkowi Edukacji Informatycznej i Zastosowań Komputerów w Warszawie, Rodzicom w Edukacji, oraz instytucjom które objęły Mistrzów Kodowania patronatem: MEN-owi, MAiC-owi, Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji.
Dziękuję wszystkim, których spotkałem w czasie trwania programu, inspirując i będąc inspirowanym. Do zobaczenia w pierwszej edycji. Dbajmy i kontynuujmy to, co udało się rozpocząć.