ABC notowania

Sztuka pisania jest sztuką skracania, a zwięzłość jest siostrą talentu. Antoni Czechow

Co jest jedną z podstawowych umiejętności od początku edukacji do… końca życia? Notowanie. Niby łatwe, ale jednak ma wiele haczyków.
Co notować? Jak notować? Czy trzeba pisać samemu, czy można korzystać z czyichś notatek? Ile czasu poświęcić na notatkę?

Jako nauczyciel języka polskiego w szkole podstawowej zauważyłam, że uczniowie mają duży problem z samodzielnym notowaniem, a ta umiejętność przyda im się na kolejnych etapach edukacyjnych. Przygotowałam instruktaż, jak notować, aby osiągnąć duże korzyści. Warto tę listę rozwinąć o własne spostrzeżenia – w końcu to TWOJA notatka!

1. Selekcja.

Często mamy pokusę, aby zapisać wszystko – słowo w słowo. Jednak nie jest to ani możliwe, ani sensowne. Konieczna jest selekcja informacji, pominięcie dygresji i skupienie na tym, co kluczowe. Oczywiście, nie zawsze podczas notowania wiemy, co jest najważniejsze, ale można eliminować zbędne zapiski również w gotowych notatkach – patrz krok 5.

2. Grupowanie.

Nasz mózg lubi, kiedy informacje są pogrupowane – połączone w zestawy, które coś wiąże. Treści, które coś łączy, warto zapisywać blisko siebie, a te, które są ze sobą skontrastowane – zapisz daleko od siebie.

3. Porządkowanie.

Jeżeli informacje są poukładane według określonego klucza, łatwiej je nam zapamiętać. Ważne też, aby nadawać blokom tekstu tytuły – jest to sprawdzian, czy rozumiemy notatkę: jeśli tak jest, potrafimy nadać jej odpowiedni nagłówek.

4. Organizacja przestrzeni.

Współczesne podręczniki często są wypełnione treścią po brzegi. Są kolorowe, mają mnóstwo zdjęć i grafik, ale… Uczniowie są rozproszeni, nie wiedzą, gdzie “zawiesić” oko – tyle tam bodźców, że nie wiadomo na co patrzeć. Podobnie jest z notatkami, warto zostawić pustą przestrzeń, np. marginesy, aby dać odpocząć oku. Przy nauce z takich notatek możemy później wykorzystać tę przestrzeń na zapisanie pytań lub słów-kluczy. Pusta przestrzeń nie jest przestrzenią straconą!

5. Zaznaczanie.

Czasem dopiero po kilku odczytaniach notatki, odkrywamy, co jest najważniejsze. Możemy wtedy wykorzystać marginesy (patrz krok 4) na zapisanie słów-kluczy. Niekiedy trudno nam zapamiętać daty czy nazwiska, warto je wtedy zaznaczyć – jak? O tym w kolejnym kroku.

6. Wyróżnianie.

Ważne lub trudne do zapamiętania informacje możemy obrysować w ramki, zaznaczyć na kolorowo, dodać symbol, strzałki lub klamry. Trzeba tylko pamiętać, aby nie zaburzyć czytelności notatki – strzałki mają ułatwić zrozumienie treści, a nie stworzyć labirynt połączeń,

I jeszcze jedna ważna rzecz: istnieje wiele technik notowania. Warto poeksperymentować i znaleźć własną: czy bliżej Ci będzie do konspektu, mapy myśli, a może spróbujesz fiszek Cornella?

Powodzenia w poszukiwaniu i nie zrażajcie się, jeśli pierwsze próby nie będą perfekcyjne. Nie od razu Kraków zbudowano!